Wujek Sam – symbol Stanów Zjednoczonych

Wujku Samie. Jego podobizny powszechnie pojawiają się na plakatach, koszulkach czy gadżetach codziennego użytku. Jednak nie każdy wie, kim w zasadzie jest ta postać oraz w jaki sposób stała się symbolem Stanów Zjednoczonych.

Uncle Sam to narodowe uosobienie amerykańskiego rządu lub ogólnie USA. Lecz jego wizerunek nie jest jedynym symbolem tego kraju. Pierwszym uosobieniem Stanów Zjednoczonych była Columbia, która ukazała się w 1738 roku. Później, po rewolucji amerykańskiej, przyszedł czas na brata Jonathana. Obraz Wujka Sama natomiast powstał dopiero podczas wojny między USA a Wielką Brytanią, która rozpoczęła się w 1812 roku. Amerykanie nie chcieli, aby mylono obie postacie, więc w 1835 roku pojawiła się prostująca notatka. Głosiła o tym, że Brother Jonathan jest symbolem całego kraju, a Uncle Sam amerykańskiego rządu. W 1893 roku w gazecie The Lutheran Witness stwierdzono, że Uncle Sam to pseudonim Brata Jonathana. „Kiedy spotykamy go w polityce nazywamy go Wujem Samem, […] Gdy spotykamy go w społeczeństwie nazywamy go bratem Jonathanem […]”. Od 1950 roku tych dwóch określeń używa się zamiennie.

uncle samTa postać jest rozpoznawana nie tylko w Stanach Zjednoczonych. Obrazy przedstawiają ją jako srogiego, siwego mężczyznę z kozią bródką, który gniewnie marszczy brwi i wskazuje palcem w kierunku patrzącej osoby. Jego strój nawiązuje do barw znajdujących się na fladze USA. W zależności od źródła, ubiór Wujka Sama jest nieco inny. Różnice polegają na kombinacji kolorów poszczególnych części garderoby, lecz jest to niezmienne połączenie granatu, czerwieni i bieli. Oczywiście przewija się także motyw gwiazdy, która jest nieodłącznym elementem flagi. W okresie I wojny światowej, postać pojawiła się ubrana w granatowy płaszcz, biały kapelusz z granatowym pasem w białe gwiazdy oraz białą koszulę z czerwoną muszką. Ten wizerunek stworzył James Montgomery Flagga i umieścił go na plakacie nawołującym do wstąpienia do armii amerykańskiej. W późniejszym czasie kapelusz zdobiły czerwono-białe, pionowe paski. Do tego Wujek Sam zyskał spodnie o tym samym deseniu. Ten strój można często spotkać na licznych paradach i piknikach z okazji Dnia Niepodległości, które odbywają się 4 lipca ku pamięci Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych z 1776 roku.

wujaSkąd wzięła się postać Wujka Sama? Według legendy jest to Samuel Wilson z Troy w stanie Nowy Jork. Pakował on mięso dla żołnierzy walczących na wojnie w 1812 roku. W tamtym czasie przepisy nakazywały oznaczać wysyłane skrzynki, aby było wiadomo skąd pochodzą. Paczki pakowane przez Wilsona zostały oznakowane „E.A – U.S.”. Gdy kiedyś ktoś zapytał co oznaczają te litery, współpracownik Samuela zażartował, że to inicjały Elberta Andersona (właściciela) oraz Wujka Sama, odnosząc się do Samuela Wilsona. Choć w rzeczywistości skrót U.S. oznaczał United State. Prawdziwość historii nie została rozstrzygnięta, lecz Amerykanom to nie przeszkadza, po prostu uwielbiają postać Uncle Sam. Faktem jest że Samuel Wilson żył naprawdę, a dla upamiętnienia jego życia powstały dwa pomniki. Jeden znajduje się w Troy, gdzie Wilson mieszkał, a drugi w Arlington, gdzie się urodził. W 1989 roku amerykański rząd ustanowił 13 września Dniem Wuja Sama (jest to dzień narodzin Samuela Wilsona).

Wizerunek Wuja Sama jest obecny w życiu codziennym na całym świecie. Jego charakterystyczny gest przedstawiony na plakacie z I wojny światowej przyniósł mu ogromną sławę. Dziś ilustracja stanowi inspirację do tworzenia memów, które krążą w sieci i dzięki temu Uncle Sam jest tak rozpoznawalną postacią.

Facebook